سپستان با نام علمی «Cordia myxa» به واسطه خواص غذاییاش شناخته شده است. این گیاه عمدتاً در ایالتهای راجستان و گجرات کشور هند و همچنین استان های جنوبی ایران مانند استان بوشهر موجود است و پرورش مییابد. میوه کال سپستان, سبز رنگ است که با آن ترشی یا سوپ درست میکنند. همچنین میوه رسیده آن شیرین و به صورت خام قابل مصرف است. این گیاه خواص فوقالعادهای دارد و از هزاران سال قبل در طب گیاهی یا گیاه درمانی مورد استفاده قرار میگرفته است.
1. سپستان برای سرفه و مشکلات تنفسی
تحقیقی که در نشریه دارویی IOSR منتشر شد نشان داد که سپستان خاصیت ضدالتهابی دارد که سرفه و همچنین احتقان قفسه سینه را درمان میکند. پالپ میوه آن لزج است و مصرفش علائم سرفه را بهبود خواهد بخشید.
پالپ لزج موجود در میوه سپستان استرول گیاهی دارد که در درمان سرفه موثر است. همچنین میوه آن سوزش گلو و گلودرد را التیام میبخشد. در طب یونانی از عصاره میوه سپستان برای درمان علائم تب و سرفه استفاده میشود.
2. اختلالات پوستی
مطالعهای که در نشریه زیست پزشکی آسیاپاسیفیک منتشر شده نشان داد که پالپ لزج سپستان رسیده یا عصاره برگهای آن باعث درمان کچلی قارچی، تریپانوزومیازیس و نیش مگس تسهتسه میشود. همچنین مصرف خوراکی آن به کاهش اختلالات پوستی کمک میکند.
اگر پودر پوست این درخت را به صورت موضعی به گچ استخوان شکسته بمالید باعث تسریع فرایند بهبودی خواهد شد.
3. سپستان برای فشارخون
فشارخون بالا یکی از شایعترین بیماریها در سراسر جهان است. مطالعهای که در سال 2016 منتشر شد نشان داد که میوه سپستان فشارخون بالا را کاهش میدهد. این مطالعه به مدت 5 هفته انجام شد و مشخص گردید که عصاره میوه سپستان باعث تنظیم فشارخون و کاهش استرس اکسیداتیو میگردد.
همچنین تحقیقات علمی انجام شده روی خرگوشها نشان داد مایع لزج میوه کال و رسیده سپستان خاصیت کاهش فشار خون دارد.
4. ضد دیابت
سپستان برای بیماران دیابتی بسیار مفید و حاوی برخی از ترکیبات مدر است. مطالعه منتشر شده در نشریه بین المللی علوم و تحقیقات دارویی نشان داد که میوه سپستان و دانههایش خواص ضددیابت دارند. با این حال به اندازه داروی متفورمین اثربخش نیست اما برای افرادی که قندخون غیر طبیعی دارند بسیار مفید است.
5. سپستان برای بهبود کبد
میوه سپستان خواص زیادی برای کبد دارد. مطالعهای که در سال 2007 در نشریه محصولات طبیعی و دارویی نیجریه منتشر شد نشان داد که وجود روغن، گلیکوزید، فلاونوئید، استرول، ساپونین، ترپنوئید، آلکالوئید، اسید فنولیک، کومارین، تانین، رزین، صمغ و مایع لزج در سپستان باعث بهبود سلامت کبد میشود.
6. خواص ضد زخم معده سپستان
خاصیت ضد زخم معده این میوه در سال 2009 مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن در نشریه اینترنتی داروشناسی منتشر شد. در ماه ژانویه 2011، انتشار نتیجه این تحقیق در نشریه عملی Life نشان داد که وجود برخی عناصر ضروری در این میوه از زخم معده جلوگیری میکند. در این تحقیق عصاره میوه سپستان روی موشها آزمایش شده بود.
7. درد مفاصل و آرتروز
مصرف منظم و مستمر سپستان باعث کاهش درد مفاصل در افرادی که آرتروز دارند میشود. در مطالعهای که در نشریه علوم زیست شناسی پاکستان منتشر شد نشان داد که میوه و برگهای این گیاه مانند مسکن عمل میکنند و در کاهش درد مفاصل مفیدند. با این حال جایگزین کاملی برای دارو نیست.
چگونگی مصرف سپستان
- فردی که گلودرد دارد باید پوست درخت سپستان را بجوشاند و آب آنرا 3 تا 4 بار در روز بنوشد. این گیاه خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی دارد و به همین دلیل باعث درمان گلودرد میشود.
- همچنین در صورت التهاب پوستی باید مخلوطی از جوشانده و صمغ پوست درخت را تهیه کنید و روی نواحی ملتهب ماساژ دهید تا التهاب کاهش یابد.
- اگر از مشکلات پوستی همچون خشکی یا خارش پوست رنج میبرید دانههای سپستان را آسیاب کنید و روی نواحی مورد نظر بمالید تا علائم خشکی و خارش پوست کاهش یابد. عناصر موجود در سپستان حاوی دو درصد پروتئین، کربوهیدرات، چربی، فیبر، آهن، فسفر و کلسیم است.
- قبایل گجرات برای تهیه پودر سپستان میوه آن را خشک و با آرد سفید مایدا، آرد گرم و روغن حیوانی مخلوط میکنند تا شیرینی هند لادو درست کنند. آنها معتقدند که مصرف این نوع لادو بدن را تقویت میکند.
- با نوشیدن جوشانده پوست درخت سپستان دردهای قاعدگی زنان کاهش مییابد.
اسامی سپستان در ایران و جهان چیست؟
این میوه در ایران به نام های زیر معروف است:
سپستان, انبائوک, انبوک, انبو, چسبانک, لمپچ, پوهیل, لمپز, لمبو, بمبر .
همچنین در زبان انگلیسی به نام های زیر معروف است:
Cordia myxa, sepestan, sebestan, Glueberry, Gumberry, Gunda, Lasora
میوه سپستان را از اینجا تهیه کنید.
جهت مطالعه بیشتر درمورد میوههای گرمسیری همچون خواص لوز و جمبو به مجله لیان مارکت مراجعه کنید.
__________________
گردآوری توسط لیان مارکت
بیشتر از نظر ظاهری سه پستان شبیه گلابی جنگلی هست